Slim omgaan met stress
Wanneer je iemand helpt, ben je waarschijnlijk vooral bezig met wat de ander nodig heeft. Misschien sta je er niet bij stil dat deze situatie ook stress en andere emoties kan veroorzaken. Toch is het heel normaal als je als helper stress ervaart. Zeker als je iemand al langere tijd ondersteunt. Lees waarom helpen voldoening, maar soms ook stress oplevert en bekijk wat je kunt doen om stress te verminderen.
Waarom helpen ook stress kan opleveren
Een ander helpen geeft vaak veel voldoening. De meeste mensen vinden het fijn om iemand te kunnen helpen, en houden dat meestal goed vol, ook als het langer duurt. Toch kan er ongemerkt stress ontstaan. Helpers kunnen om verschillende redenen stress hebben:
- Ze voelen zich verantwoordelijk voor het herstel van het slachtoffer.
- Ze twijfelen over de beste manier om te helpen.
- Ze vinden het weleens lastig om goed te communiceren met het slachtoffer.
- Ze hebben soms het gevoel dat ze over hun grenzen gaan.
- Ze voelen zelf ook verdriet, boosheid of andere emoties over wat er met het slachtoffer is gebeurd.
Het is niet erg om af en toe stress te hebben. Maar als je steeds opnieuw in stressvolle situaties terechtkomt, kan de stress opstapelen. Dat kan schadelijk zijn voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid. Om goed voor jezelf en de ander te kunnen blijven zorgen, is het fijn als je weet wat je tegen stress kunt doen.
Hoe ga je om met stress?
Iedereen reageert anders op stress. Vaak reageren we uit gewoonte op een bepaalde manier. We blijven bijvoorbeeld maar doorgaan alsof er niets aan de hand is. Of we sluiten ons emotioneel af voor andere mensen. Dit soort reacties zijn heel normaal. Hoe meer je je bewust bent van je reacties op stress, hoe beter je in staat bent om je stress te verminderen. De verschillende manieren om stress te verminderen zijn in vier categorieën in te delen. Kijk eens naar dit rijtje: welke manieren pas je vaak toe?
Oplossen en aanpakken
- Ik ga op zoek naar een oplossing
Bijvoorbeeld: Als het helpen te veel voor je is, overleg je met het slachtoffer wie er nog meer kunnen helpen. - Ik onderzoek welke mogelijkheden er zijn
Bijvoorbeeld: Als je denkt dat de ander professionele hulp nodig heeft, ga je samen met het slachtoffer op zoek naar mogelijke hulpverleners.
Omgaan met emoties
- Ik neem bewust tijd voor herstel
Bijvoorbeeld: Als je erg vermoeid of gestrest bent, neem je een vrije dag. - Ik gebruik humor om te relativeren
Bijvoorbeeld: Een grapje over jezelf of de situatie maken om gevoelens van stress te verlichten. - Ik geef gevoelens de ruimte
Bijvoorbeeld: Als je verdrietig bent, laat je dat gevoel toe door erover te praten, te huilen of het op te schrijven. - Ik zoek afleiding
Bijvoorbeeld: Als je je steeds maar zorgen maakt, spreek je af met vrienden, ga je tv kijken of sporten. Zo is dat vervelende gevoel minder aanwezig. - Ik vermijd vervelende gevoelens liever
Bijvoorbeeld: Als degene die je helpt je een heftig verhaal vertelt, probeer je er van een afstand naar te kijken en het niet te veel binnen te laten komen.
Anders naar de situatie kijken
- Ik bekijk de situatie van de positieve kant
Bijvoorbeeld: Als het helpen je veel tijd en energie kost, haal je voldoening uit het gevoel dat je iets voor een ander kan betekenen. - Ik zie in dat er iets goeds kan voortkomen uit de situatie
Bijvoorbeeld: Als je een moeilijk gesprek moet voeren met de ander, bedenk je dat het een kans is om de band tussen jullie beiden te versterken. - Ik ga op zoek naar de betekenis van de situatie vanuit geloof of een andere overtuiging
Bijvoorbeeld: Als je het gevoel hebt vast te zitten in de situatie, bid of mediteer je om antwoorden te vinden. - Ik leg me neer bij de situatie zoals die op dat moment is
Bijvoorbeeld: Als het slachtoffer geen hulp van je wil aannemen, accepteer je dat.
Sociale steun zoeken
- Ik zoek steun bij mensen in mijn omgeving
Bijvoorbeeld: Als je je ernstig zorgen maakt over het slachtoffer, vraag je iemand om advies over hoe je de situatie het beste kunt aanpakken. - Ik zoek praktische hulp
Bijvoorbeeld: Als je al je vrije tijd besteedt aan het helpen, vraag je je partner om meer huishoudelijke klussen op te pakken.
Wat je kunt doen om beter beschermd te zijn tegen stress
Iedereen heeft een uniek gereedschapskistje met verschillende gereedschappen om te gebruiken in stressvolle situaties. Niet al dat gereedschap is even geschikt voor elke situatie. Voor een lastige situatie waarin je voor een oplossing kunt zorgen heb je ander gereedschap nodig dan voor een situatie waar je weinig invloed op hebt. Hoe meer verschillende gereedschappen je kunt gebruiken, hoe beter je beschermd bent tegen stress.
Oefening om beter met stress om te gaan
Pak het lijstje hierboven er nog eens bij en schrijf voor jezelf op welke dingen je nog niet doet. Misschien kun je de volgende keer dat je stress hebt een van deze nieuwe manieren uitproberen. Dat zal in het begin misschien wat wennen zijn. Maar hoe vaker je je nieuwe gereedschap gebruikt, hoe handiger je erin wordt.